Als u uw vermogen laat beleggen door een vermogensbeheerder, is het vaak ingewikkeld om inzicht te krijgen in de kosten die u betaalt. Gemiddeld genomen bedragen de totale kosten al gauw 1,5 procent per jaar over het vermogen. Dit klinkt als weinig, maar wat betekent de inhouding van dit zo op eerste gezicht kleine percentage voor uw vermogen op de langere termijn?

Beheerbeheerkosten

De beheerkosten of -vergoeding is de jaarlijkse beloning die een vermogensbeheerder u in rekening brengt voor zijn werkzaamheden en expertise. De hoogte van deze kosten zijn bijna altijd afhankelijk van de omvang van het belegde vermogen: hoe meer vermogen, des te hoger de kosten. Maar vaak neemt het kostenpercentage wel af met de omvang van het vermogen. Verder brengen veel van de ruim honderd vermogensbeheerders in Nederland hogere kosten in rekening voor een offensieve dan voor een defensieve beleggingsportefeuille.

Het verschil in de beheerkosten van de verschillende beheerders is groot. De vergoeding varieert tussen de 0,1 en tot meer dan 2,0 procent. Afhankelijk van de financiële instelling komt hier dan nog 21 procent aan btw bij. Hiermee komen de gemiddelde beheerkosten van 1,5 procent inclusief btw uit op 1,81 procent.

Kosten fondsen en ETF’s

Als een vermogensbeheerder gebruikmaakt van beleggingsfondsen, moet u rekening houden met de kosten van die fondsen. Sommige beheerders beleggen in fondsen van externe partijen, andere maken gebruik van eigen (huis)fondsen. Ook verschilt het nogal of de beheerder belegt in ‘actieve’ fondsen of in ‘passieve’ fondsen. Deze laatste staan beter bekend onder de naam indexfonds of ETF (Exchange Traded Funds). In het algemeen geldt dat actieve fondsen duurder zijn dan passieve fondsen. De goedkoopste indexfondsen kosten minder dan 0,1 procent per jaar, de duurdere daarentegen kunnen gemakkelijk boven de 1 procent kosten per jaar uitkomen. Actief beheerde fondsen rekenen 0,5 tot meer dan 2,0 procent.

Vermogensbeheerders die alleen beleggen in individuele effecten kennen deze kosten niet. De vraag is alleen of een portefeuille die slechts bestaat uit bijvoorbeeld dertig individuele aandelen voldoende breed gespreid is. Naar mijn mening niet, maar uit ervaring weet ik dat bepaalde vermogensbeheerders hier anders over denken.

Transactiekosten

De transactiekosten zijn de kosten die u betaalt voor het uitvoeren van de aan- en verkoop van beleggingen in hun portefeuille. Niet alle vermogensbeheerders brengen deze kosten apart in rekening. Soms zijn ze onderdeel van de zogeheten ‘all- in (service)beheerkosten’. Voor de vermogensbeheerders die deze kosten wel doorrekenen aan hun klanten bedragen de transactiekosten gemiddeld tussen de 0,03 en 0,25 procent per jaar.

Bewaarloon

Het bewaarloon is een kostenpost die u betaalt voor het bewaren van de effecten door de depotbank. De depotbank voert beleggingsopdrachten uit en administreert deze. Houdt er rekening dat dit bewaarloon u gemiddeld 0,1 procent per jaar kost. Ook voor deze kosten geldt dat niet alle vermogensbeheerders deze apart in rekening brengen, maar verrekenen in hun ‘all-in (service) beheerkosten’.

Prestatievergoeding

Een zeer klein deel van de vermogensbeheerders brengt zijn klanten ook een aparte prestatievergoeding in rekening. Deze vergoeding wordt berekend over de toename van het vermogen, dus over de stijging in een jaar. De prestatievergoeding kan variëren tussen de 5 tot 15 procent, exclusief btw. Helaas ontvangt u geen vergoeding als de vermogensbeheerder slechter presteert dan verwacht.

Wisselkoerskosten en instapkosten

Tenslotte brengen sommige vermogensbeheerders instap- en wisselkoerskosten in rekening. U moet rekening houden met een percentage tussen de 0,1 en 1,0 procent afhankelijk van de vermogensbeheerder.

De psychologie van kosten

Stel, u bent voornemens om 250.000 euro 20 jaar lang te beleggen bij vermogensbeheerder XYZ. Deze geeft aan dat de totale kosten per jaar uitkomen op 1,5 procent per jaar. Dit klinkt voor u waarschijnlijk als weinig in de oren. De reden waarom 1,5 procent voor u als relatief weinig klinkt heeft te maken met de werking van uw brein. Deze maakt de connectie met 100 procent en 1,5 procent van 100 is een klein percentage. Maar uiteraard moet de 1,5 procent niet worden afgezet tegen 100 procent, maar tegen het verwachte rendement en de kans dat deze 100 procent bedraagt is verre van realistisch. Stel dat het verwachte gemiddelde rendement ca. 5 procent bedraagt (neutrale beleggingsportefeuille), dan bedragen de kosten 30 procent (1,5/5). Dit klinkt al heel anders, toch? En deze kosten komen elk jaar terug.

Wat betekenen de kosten voor uw vermogen? Even een simpele rekensom, zonder rekening te houden met belasting en inflatie en uitgaande van een vast rendement van 5 procent per jaar gedurende 20 jaar. Op basis hiervan bouwt u na 20 jaar 497.400 euro op. Zonder kosten zou u 663.300 euro hebben opgebouwd. Dat scheelt 166.100 euro. Aan u de beoordeling of u dit redelijk vindt. Er zijn al prima beleggingsoplossingen met totale kosten van 0,25 procent tot 0,5 procent per jaar. Stel we gaan uit van 0,35 procent kosten, dan bedraagt uw vermogen 620.500 euro. U ziet hier wat de invloed is van kosten op uw vermogen.

Ramón Wernsen is financieel planner MFP, CFP® bij Financial Planning 4 All in Alkmaar.